قسمت چهارم: ذکر درک فضا
تاکنون چقدر زمان، در ارتباط با تفکر برای جهان بی نهایت بزرگ تخصیص داده ایم؟! مگر این یک توصیه از ناحیه خداوند سبحان نیست؟ مگر می شود خداوند بزرگ مطلبی را بدون حکمت در قرآن بیاورد؟ این قطعاً به نفع انسان بوده که به آن در آیات مختلف قرآن اشاره نموده است، اقامه نماز، روزه و... همه و همه از سوی خداوند برای انسان تجویز شده است که البته به آنها عمل می شود.
به آیه ۵۸ و ۵۹ سوره فرقان توجه بفرمایید:
ملاحظه بفرمایید که خداوند با شناختی که از بشر دارد، ابتدا فرمانی می دهد و سپس انسان را به درک عظمت خدا فرا می خواند تا آن دستور را به خوبی دریافت و باور کند و به آن عامل باشد. خداوند مهربان همه این تمهیدات را برای خوشبختی، سعادت و رستگاری انسان می خواهد اعمال کند، تا انسان ها بهانه ای برای رفتن به سوی انحراف و سرپیچی از فرامین الهی نداشته باشند.
به آیات ۱۹۰ و ۱۹۱ سوره آل عمران توجه بفرمایید:
همانان که در هر حال، ایستاده و نشسته و به هر جهتی، ذکر خدا می گویند و در آفرینش آسمانها و زمین تفکر می کنند که: پروردگارا، این جهان را بی هدف نیافریده ای، تو از هر کار باطل و بیهوده منزهی از این رو تحقق رستاخیز و کیفر و پاداش آن حتمی است، پروردگارا، ما را از عذاب آتش آن روز نگهدار.
در اینجا نیز دستور به تفکر در حوزه خلقت آسمانها و زمین صادر شده است.
چه مقدار این دستور عملی می شود؟! موقع خسوف، کسوف، و استهلال، یعنی موقع خسوف و کسوف فقط نماز آیات می خوانیم و برای تشخیص اول و آخر ماه مبارک رمضان بحث استهلال، آنهم به صورت واجب کفایی، با آن برخورد می کنیم، و بعضاً حتی حاضر نیستیم که از خانه بیرون بیاییم و هلال ماه اول و آخر رمضان را رؤیت کنیم و...
خداوند در آیه ۱۹۰ و ۱۹۱ سوره آل عمران تأکید دارد که به خلقت جهان بزرگ اندیشه شود، و اندیشمندان این حوزه را صاحبان فکر نامیده است. صاحبان فکری که با یاد و یادآوری خداوند، دارای فکر شده اند (یعنی ذکر باعث فکر می شود).
لطفاً به این اشعار از عطار نیشابوری توجه کنید:
راه رو را سالک ره فکر اوست ــــــــــــــــــــــــــــــ فکرتی کان مستفاد از ذکر اوست
ذکر باید گفت تا فکر آورد ــــــــــــ___ــــــــــــــــــ صد هزاران معنی بکر آورد
(فی الحکایه و التمثیل)
حال، این ذکر که به آن اشاره شده است، چیست؟
با تحقیقی که انجام شده از همین آیات ۱۹۰ و ۱۹۱ از سوره آل عمران مستفاد می گردد، می توان دو جمله زیر را نیز جزو اذکار آورد.
۱- ربّنا ما خلقْت هذا باطلًا
۲- سبْحانك
بنابراین با گفتن این دو ذکر، انشاءالله از آتش دوزخ در امان خواهیم بود و هر روز فکر نو و جدیدی را خداوند سبحان به ذهن ما خواهد رساند.
و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته