فضایی، حمل و نقل پیشرفته

رئیس مرکز ملی فضایی با بیان این خبر که ماهواره دارای سه بخش است، گفت: یک بخش آن پایه محصول است که در واقع تمامی ماموریت های ماهواره را این بخش انجام می دهد، بخش دوم برای کاربری خاص که یک محموله است و بخش سوم که هر ماهواره برای پرتاب باید داشته باشد، یک اینترفیس است تا یکپارچه سازی انجام شود.

در سال ۹۵ سعی داریم با توجه به طراحی و ساخت ماهواره در کشور، و نظر به امکانات داخلی و خارجی، پرتاب ماهواره ها را به نظم دربیاوریم و همه در یک چارچوب برنامه ریزی شده، مدیریت شوند و در افق بلندمدت ۱۴۰۴، پرتاب کننده هایی با قابلیت پرتاب ماهواره های تخصصی از برنامه های کاری مرکز ملی فضایی است.

منطقی ادامه داد: در تقسیم بندی ماهواره از یک تا ۲۰ کیلوگرم، ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم و حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم، سه پایه محصول در نظرگرفته شده است که در حال استاندارد کردن آنها هستیم. یک سری ماهواره های تخصصی بالای ۲۰۰ کیلوگرم و برای مدار ثابت است که برای جمع آوری اطلاعات در حجم وسیع استفاده می شود، که باید توسط سازمان فضایی ایران و پژوهشگاه فضایی و نیز با همکاری بین المللی انجام شود. در خصوص ماهواره های تخصصی می توانیم از همکاری دانشگاه ها که می توانند در این مسیر حرکت کنند، استفاده کنیم و همچنین به لحاظ بحث های تخصصی و مطرح پرتاب که ما نداشته ایم، باید از همکاری خارجی استفاده کرد. در این خصوص، مذاکراتی انجام شده است.

ایشان افزودند: مذاکرات مربوط به همکاری بین المللی در طراحی و قرار دادن ماهواره در مدار زمین و نیز استفاده از پرتابگرهای با حجم بالا انجام شده است، البته در افق بلندمدت ۱۴۰۴، پرتاب کننده هایی با قابلیت پرتاب ماهواره های تخصصی از برنامه های کاری مرکز ملی فضایی است. کاربری از دیگر مباحث مهم در طراحی و ساخت ماهواره است که باید مورد توجه قرار گیرد، وقتی به فناوری فضایی دست پیدا می کنیم، علاوه بر این که یک افتخار ملی است، باید با استفاده از امکانات موجود در کشور و با توجه به کاربری های مختلف از آن بهره برداری کنیم، زیرا فناوری فضایی می تواند نقش کلیدی در بسیاری از بخش های کشور از جمله در رشد اقتصادی، توسعه امنیتی و اجتماعی داشته باشد.

به گفته وی، برای رفع این نقیصه باید یک سری سیستم زمینی موقعیت یاب، زمین پایه داشته باشیم و از هوا پایه ی موقعیت یاب ها و یا سیستم های بین المللی و یا در قالب یک سیستم مشترک استفاده کنیم که این موارد در برنامه ۱۰ ساله دوم حوزه فضایی پیش بینی شده است و باید تا ۱۴۰۴ به آن برسیم.

منطقی با اشاره به سه کاربری وسیع ماهواره ها، از جمله مخابراتی، افزود: رادیو و تلویزیون و سیستم های بانکی از ماهواره های مخابراتی استفاده می کنند که معمولا این محصول در مدار ثابت ۶۶ است و ما نیز از طریق کانال های استیجاری سایر کشورها از آنها استفاده می کنیم، یکی از اولویت هایی که در قانون پنجم توسعه دیده شد، این است که ما نقاطی را که در مدار زمین داریم، نه تنها باید حفظ کنیم بلکه باید به کار بگیریم و اگر این اتفاق نیافتد و در مسیر استفاده قرار نگیرد، چندان منتفع نشده ایم، بنابراین اولویت نخست این است که این بخش را داشته باشیم.

وی گفت: از تصاویر ماهواره ای در بخش های مختلف مانند ستاد بحران، برای شناسایی و برآورد منابع آب با توجه به خشکسالی استفاده کرد و زیست فناوری نیز یکی دیگر از مباحث در حوزه فضا است.

وی با اشاره به گستردگی موارد استفاده و کاربری ماهواره ها، افزود: شناسایی و بهره برداری از معادن فوق العاده ای که در کشور داریم، با استفاده از ماهواره ها امکان پذیر است، اکنون تصویربرداری و استخراج اطلاعات معدن های کشور به کمک بالگردها و پهپادها انجام می شود که می توانیم با استفاده از ماهواره ها ارزیابی دقیق تری نسبت به عمق و میزان ذخیره آنها داشته باشیم.

رئیس مرکز ملی فضایی افزود: استفاده از ماهواره های سنجشی در بخش کشاورزی نیز برای برنامه ریزی در زمینه برآورد سطح زیر کشت و نوع کشت در هر سال از دیگر کاربردهای ماهواره ها است، همچنین با توجه به وسعت تاسیسات نفتی می توان از ماهواره ها برای جمع آوری اطلاعات در این بخش استفاده کرد.

وی با بیان این که در بخش کشاورزی، نفت و محیط زیست باید از ماهواره های سنجشی استفاده کرد گفت: تا زمان طراحی و ساخت ماهواره سنجشی در کشور و داشتن این ماهواره، می توانیم اطلاعات مورد نظر دستگاه های مختلف را با استفاده از منابع و موسسات مختلف دنیا که براساس نیاز کاربر انجام و تفسیر می کنند، جمع آوری کنیم.

منطقی موقعیت یابی را از دیگر کاربری های ماهواره ها ذکر کرد و افزود: دنیا روی این مسئله کار می کند، الان از جی پی اس (GPS) استفاده می کنیم ولی این سیستم از دقت لازم برخوردار نیست بنابراین اطلاعات ما در کشور در خصوص مکان ها محدود و پایین است.

وی گفت: ما به دنبال این هستیم که یک پایه محصول داشته باشیم و بر مبنای کاربری های مختلف آن را تنظیم کنیم، ما به سمتی می رویم که بتوانیم خودمان و یا با مشارکت یک همکار بین المللی پاسخگوی هر نوع کاربری مورد درخواست دستگاه ها باشیم.