فضایی، حمل و نقل پیشرفته

سازمان فضایی روسیه اعلام کرد "روس کاسموس" نمونه فنی مدارگرد "لونا-25" را دریافت کرده است. کاوشگر خودکار "لونا-25" اولین ماموریت در چارچوب برنامه روسی تحقیقات بر روی کره ماه خواهد بود. هدف از این برنامه ساخت و پرتاب یک کاوشگر خودکار جهت تحقیقات جامع در مدار قطبی ماه طی چهار سال آینده است. مدیریت برنامه را "روس کاسموس" بر عهده دارد و طراحی و ساخت کاوشگر بر عهده شرکت صنایع فضایی لاووچکین روسیه است. بر اساس برنامه، پرتاب این کاوشگر در ماه نوامبر یا دسامبر 2019 با کمک موشک سایوز- 2-1 بی و از پایگاه واستوچنی خواهد بود.

سرگئی لمشفسکی مدیر شرکت لاووچکین طی مصاحبه ای اعلام کرد تجربیات به دست آمده از برنامه بین المللی "اگزومارس" در طراحی و ساخت بکار گرفته شده است وی اضافه کرد لاووچکین در نظر دارد به تدریج برنامه‌های خود را با تولیدات روسکاسموس هماهنگ کند.

در چارچوب ماموریت‌های جدید روس‌ها برای ماه که نام خود را از طرح‌های قمری شوروی گرفته، قرار است از دو نوع کاوشگر مدارگرد و مه نورد استفاده شود. کاوشگر مداری محل‌های مناسب برای فرود را بررسی می کند و کاوشگر، فرودی تحقیقاتی در منطقه قطب جنوب ماه صورت خواهد داد که از جمله می توان به حفاری تا عمق دو متر اشاره داشت. مدت کار این کاوشگر کمتر از یک سال زمینی پیش بینی شده است.

برنامه ای که قبلا لونا- گلوب نام داشت در سال 2005 آغاز گردید. لونا گلوب قرار بود به عنوان شبکه‌ای از ایستگاه‌های لرزه‌نگار بر روی سطح ماه به‌کار رود اما بعد در این برنامه تجدید نظر گردید و می توان گفت طرح فعلی، ادامه اکتشاف بر سطح ماه است که در دوران شوروی طی دو دهه 1960 و 1970 صورت گرفت به‌طور مثال مه نورد برای فرود مانند لونا-۹ و مه نوردی که برای آوردن سنگ و خاک مانند لونا-۱۶ به‌کار خواهد رفت.

در ابتدا قرار بود کاوشگر در سال 2014 پرتاب شود. اما به دلیل تغییر ماهواره‌بر بالابرنده از زنیت به سایوز به دلیل عدم هماهنگی مشخصات کلیدی کاوشگر و موشک بالابرنده تغییر کرد. پس از شکست در ماموریت کاوشگر بین سیاره‌ای "فوبوس گرانت"، نتایج حاصل از بررسی‌های حادثه نشان داد دلیل شکست عدم کارآیی رایانه کاوشگر بوده است. از آنجایی که نمونه مشابهی در لونا-۲۵ باید بکار می‌رفت، کارشناسان تصمیم گرفتند برای اطمینان بیشتر از رایانه به‌کار رفته برای نسل جدید "گلوناس" - "گلوناس-کا" در مه نورد استفاده شود لذا پرتاب را به 2015 موکول کردند.

در ماه ژانویه سال 2013 روس کاسموس رسما قرارداد ساخت مهنورد لونا-۲۵ را با شرکت لاووچکین امضا کرد. در 15 اکتبر 2013 اعلام شد پرتاب دستگاه تا سال 2016 به تعویق خواهد افتاد زیرا تصمیم گرفته شده کاوشگر به طور عمده برای آزمایش کارآیی تجهیزات فرود، مورد استفاده قرار گیرد و قسمت‌های علمی آن به حداقل برسد. همچنین اعلام شد دستگاه بعدی یک مدارگرد به نام "لونا-۲۶" است که در سال 2018 به فضا پرتاب خواهد شد و بعد از آن کاوشگر فرودی سنگین "لونا-۲۷" در سال 2019.

در اکتبر 2013 مشخص شد نمونه اولیه آنتن کاوشگر بعد از آزمایش های لرزشی آماده هستند و مراحل مختلف آزمایش را انجام می‌دهند. در عین حال، نمونه فنی مدل که به ماه می رود تا پایان سال 2014 آماده خواهد شد.

در جلسه شورای طراحان ارشد در 22 اکتبر 2013 طرح به روز شده و تکمیلی ارائه گردید. نسخه جدیدی شامل حذف کردن برخی بخش‌ها بود. تا تابستان سال 2016 آزمایش آنتن و نمونه اولیه به پایان رسید، موتورها و عناصر سیستم نیروی محرکه آزمایش و قرار شد در مرحله بعدی کار شبیه سازی فضای ماه با یک شبیه ساز فناوری فرود نرم صورت گیرد.

تجهیزات علمی

در تصمیم نهایی قرار شد کاوشگر مجهز به ابزارهای زیر باشد:

یک آشکارساز نوترونی برای مطالعه هیدروژن در لایه‌های زیر سطح، حسگر برای اندازه گیری دمای سطحی، یک دستگاه برای تجزیه و تحلیل نمونه‌های خاک (از جمله یك بیل- بازوی مکانیکی كه نمونه برداری و تحویل بخش آزمایشگاهی کاوشگر می دهد)، دستگاهی برای مطالعه اگزوسفر، دستگاه برای مطالعه ذرات گرد و غبار، یک طیف سنج اشعه گاما، طیف سنج نوترونی.

مشخصات مورد نظر جایگاه فرود:

میزان شیب محل و روشنایی به عنوان معیار انتخاب محل فرود مطرح است چون مه نورد باید در جای مناسب برای ارتباطات رادیویی و شارژ سلول های خورشیدی باشد.

در سال 2011، برای فرود کاوشگر سه منطقه در قطب شمال و سه منطقه نیز در قطب جنوب شناسایی شد. در سال 2013، تنها گزینه در نظر گرفته شده برای فرود در قطب جنوب، با اولویت مسائل مهندسی و نه ملاحظات علمی شد، چرا که وظیفه اصلی این ماموریت تمرین فناوری فرود برای ماموریت‌های آینده روس کاسموس بود. در دستورالعمل نوشته شده توسط کارشناسان آمده بود که محل باید مسطح و حدود 30 کیلومتر مساحت داشته باشد. بالاخره در اوت 2015، منطقه بوگوسلافسکی به عنوان گزینه کلی انتخاب گردید. تا اواسط سال 2016 شرکت لاووچکین همراه با پژوهشگاه فضایی فرهنگستان علوم روسیه 9 نقطه که امکان فرود داشت را در این منطقه انتخاب کردند تا از بین آنها یک نقطه اصلی و یک محل رزرو گزینش شود. چهار مسئله در انتخاب مورد توجه قرار گرفت:

منطقه با تخمین بیشترین میزان ذخیره آب باشد. مشخصه‌های فنی مناسب برای فرود از جمله وجود یک سطح نسبتا صاف را داشته باشد. (شیب دستگاه در زمان فرود نباید بیش از 15 درجه باشد، بر خلاف فرود در منطقه استوایی ماه که در آنجا تقریبا عمود بر سطح ماه است) باید دارای ویژگی های مناسب برای ارسال امواج به زمین باشد.

در سال 2016 اعلام شد که منطقه مانسینی هم در گزینه‌های انتخابی است اما طی سال 2017 کارشناسان رای نهایی خود را اعلام خواهند کرد.

منبع: اختصاصی اسپاش