آیا ایستگاه فضایی بینالمللی میتواند به ماه منتقل شود؟
این روزها ناسا در مورد ساخت یک ایستگاه فضایی جدید در مدار ماه صحبت میکند. سوالی که اخیرا مطرح شده این است که چرا ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) را از موقعیت فعلیاش به مدار ماه منتقل نکنیم و موجب صرفهجویی میلیونها دلار بودجه نشویم؟
این ایده در ابتدا قابل تامل به نظر میرسد اما مشکلات عدیدهای در مسیر تحقق آن وجود دارد. یکی از بزرگترین این مشکلات، مسئله تولید نیروی پیشران است. ایستگاه فضایی بینالمللی برای این طراحی نشده که بتواند به یک مدار بالاتر منتقل شود؛ بنابراین مانوورهای بسیار دشوار و گستردهای برای انتقال آن به مدار ماه مورد نیاز است. پیچیده بودن این وضعیت با توجه به مدار قرارگیری ISS بیشتر نیز میشود. این سفینه در زاویه ۵۱.۶ درجه نسبت به خط استوا چرخش میکند در حالی که زاویه ماه نسبت به خط استوا حدودا ۵ درجه میباشد. بنابراین ایستگاه فضایی علاوه بر اینکه باید از فاصله ۳۸۶ کیلومتری سطح زمین به فاصله ۳۸۶ هزار کیلومتری زمین منتقل شود، باید زاویه خود نسبت به خط استوا را نیز تغییر دهد که این عملیات، خود یک عملیات دشوار و نیازمند انرژی زیادی میباشد.
حتی اگر به نحوی موفق شوید ایستگاه فضایی را به ماه برسانید، باز هم مشکلات مهم دیگری بر سر راه قرار دارند. برای مثال سامانههای الکترونیکی و سپرهای ایستگاه فضایی برای فعالیت در مجاورت زمین و تحت محافظت میدان مغناطیسی آن طراحی شدهاند. بدین معنی که این سامانهها توان مقاومت در برابر تشعشعات عمق فضا را ندارند. سامانههای ارتباطی ایستگاه فضایی نیز برای مخابره سیگنال در فاصله زمین تا مدار LEO توسعه یافتهاند نه مدار ماه. همچنین سامانههای پشتیبانی حیات (life support) ایستگاه فضایی نیاز دارند که به صورت مرتب بازدید شوند تا برخی قطعات آنها از زمین فرستاده و جایگزین شود. پس سازگار کردن ISS با فعالیت در ماه نیازمند یک بازطراحی اساسی میباشد.
فرض کنیم مشکلاتی که تاکنون مطرح شد، به نحوی همه رفع شوند؛ اما باز هم ایستگاه فضایی برای فعالیت در ماه آماده نیست. بسیاری از سختافزارهای فعلی این سفینه قدیمی هستند و برخی از آنها حتی در شرف پایان طول عمر طراحیشده خود میباشند. پس اگر یک بودجه عظیم را صرف جابجایی ایستگاه فضایی و یک بودجه عظیم دیگر را صرف بازطراحی آن کنید، در انتها یک سفینه قدیمی خواهید داشت که برای هیچکدام از عملیاتهایی که میخواهید در ماه انجام دهید مناسب نیست. بنابراین ایدهای که در ابتدا مناسب به نظر میرسید پس از بررسی جزئیات مشخص شد که چندان هم مناسب نیست!