فضایی، حمل و نقل پیشرفته

با کمک مالی برای Prometheus در سال گذشته موشک‌های قابل بازیابی در اروپا یک گام رو به جلو برداشتند. این برنامه به منظور توسعه یک موتور قابل بازیابی با هزینه ساخت معادل یک دهم موتور سوخت مایع مرحله اول Ariane ۵ آغاز شد. پروژه Callisto نیز یک تلاش موازی برای آزمایش توانایی اروپا در پرتاب، بازیابی و پرتاب دوباره موشک‌ها از مرکز فضایی گویان در آمریکای جنوبی می‌باشد.

سازمان‌های فضایی فرانسه و آلمان (به ترتیب CNES و DLR) در طی دو سال گذشته همکاری مشترکی را روی یک موشک کوچک برای بررسی جنبه‌های مختلف بازیابی و استفاده مجدد از آن انجام داده‌اند. اولین پرواز Callisto برای سال ۲۰۲۰ برنامه‌ریزی شده است.

مقامات Callisto اعلام کردند هدف از این برنامه ساخت یک پرتابگر جدید تا سال ۲۰۲۰ (زمان آغاز کار Ariane ۶) نیست. بلکه هدف، ایجاد بنیان دانش مورد نیاز برای پرتابگرهای آینده است.

ژان مارک آستورگ (Jean-Marc Astorg)، رئیس بخش پرتابگرهای CNES گفت: «Prometheus و Callisto دو عنصر کلیدی از نقشه راه پرتابگرهای آینده ما هستند. Prometheus یک موتور جدید برای استفاده در Ariane ۶ یا پرتابگرهای جدید است و Callisto برای یادگیری در مورد قابلیت استفاده مجدد موشک‌ها در اروپا توسعه یافته است، کاری که پیش از این انجام نشده بود. ما در بازیابی پرتابگر و پرتاب مجدد آن، تجربه‌ای نداریم و این دقیقا همان چیزی است که می‌خواهیم با Callisto انجام دهیم.»

وی گفت حدود ۱ تا ۲ درصد از بودجه ۴.۳ میلیارد دلاری توسعه Ariane ۶ برای Callisto صرف شده است. Callisto هنوز در مرحله طراحی اولیه قرار دارد و در ماه ژوئن به طور کامل تحقق خواهد یافت.

آستورگ گفت: «اگر قابلیت استفاده مجدد از دیدگاه هزینه مورد نظر باشد، بررسی آنچه ما در پروژه Callisto انجام می‌دهیم بسیار مفید بوده و این کار در سال‌های آینده به فعالیت‌های ما کمک خواهد نمود.»

آستورگ گفت، فرانسه توسعه سیستم هدایت و نرم‌افزار پرواز کالیستو را رهبری کرده و پایگاه پرتاب آن را فراهم می‌کند. همچنین به دلیل اندازه کوچک کالیستو، نیازی به سرمایه‌گذاری بزرگ در پایگاه گویان وجود ندارد.

هانس‌یورگ دیتوس (Hansjörg Dittus)، عضو هیئت مدیره تحقیقات و فن‌آوری فضایی در DLR، به SpaceNews گفت که این آژانس در این پروژه، از دانش و تخصص خود در زمینه‌های مسیر پرتابه، آیرودینامیک و آیروترمودینامیک و همچنین برخی از جنبه‌های زیرسیستم‌ها استفاده می‌نماید.

او گفت که توسعه یک مخزن هیدروژن مایع، با همکاری هر دو کشور انجام خواهد شد. چراکه پیکربندی فعلی Callisto به یک موتور هیدروژنی نیاز دارد.

تاثیر SpaceX

ایده Callisto، تا حدی به عنوان پاسخی به SpaceX مطرح شد که تاکنون ۲۰ پرتاب موفق داشته و ۵ مرتبه از راکت‌های بازیابی شده برای پرتاب محموله مشتریان خود استفاده کرده است. ولی هم آستورگ و هم دیتوس این پروژه را بسیار متفاوت توصیف می‌کنند.

به گفته دیتوس، "این کار، یک نسخه کپی از آنچه SpaceX انجام می‌دهد نیست. در بعضی از جنبه‌ها ما هنوز مطمئن نیستیم که استفاده مجدد از موشک‌ها راه صحیحی باشد. ولی با گذشت زمان ما بهترین راه را پیدا می‌کنیم و سپس می‌توانیم ایده‌هایی را در مورد چگونگی انجام کار ارائه دهیم."

دیتوس گفت Callisto به درک فناوری‌های کلیدی کمک می‌کند و این فناوری‌ها مطالعات و سرمایه‌گذاری‌های آینده را پس از سال ۲۰۲۰ تحت تاثیر قرار خواهند داد. پرسش‌های کلیدی شامل موارد زیر هستند:

• تا چه مرحله‌ای باید اجزای راکت دارای بال باشند؟

• میزان نیروی پیشران قابل استحصال از موتورها چه قدر است؟

• چه نوع موتورهایی برای استفاده مجدد قابل استفاده هستند؟

او گفت: "به همین دلیل است که ما این کار را الان انجام می‌دهیم."

از آستورگ پرسیده شد که آیا از پیش بودن شرکت SpaceX نگران نیستید؟ وی پاسخ داد: اول نبودن مزایای دیگری را به ارمغان می‌آورد، از جمله، استفاده از سوخت‌های بهتر مانند هیدروژن یا متان به جای نفت سفید. موتورهای Merlin شرکت SpaceXاز اکسیژن مایع و نفت سفید استفاده می‌کنند. شرکت SpaceX برای راکت Big Falcon، (جانشین Falcon ۹ و Falcon Heavy) در حال سرمایه‌گذاری روی موتوری به نام Raptor با سوخت متان و اکسیژن مایع می‌باشد.

او گفت: اولین بودن در آزمایش فناوری‌ها برای حضور در رسانه‌ها خوب است ولی همیشه برای اول بودن در کسب و کار خوب نیست. امروز ما ۸۲ پرتاب موفق پشت سر هم با Ariane ۵ داشته و به اولین پرواز Ariane ۶ در سال ۲۰۲۰ نزدیک می‌شویم. این‌ها عوامل اصلی برای تامین نیازهای ما و بازار تجاری پرتاب است. ما برای آینده نیاز به آموختن از تجربیات خود داریم، ما باید برای یافتن بهترین پرتابگر آینده، فعالیت دیگران را رصد کنیم.

وی افزود: با استفاده از فناوری‌‌هایی که ۱۰ سال پیش در CNES آزمایش شدند، در آریان ۶، هزینه‌های پرتاب به نصف کاهش یافته و ما اکنون در حال کار بر روی فناوری‌هایی هستیم که دوباره تا ده سال آینده هزینه‌های پرتاب را به نصف کاهش دهند.

Callisto + Prometheus؟

پروژه Prometheus در ابتدا پروژه CNES با یک شریک صنعتی (ArianeGroup) بود، اما در سال گذشته به یکی از برنامه‌های آژانس فضایی اروپا با بودجه بسیار بیشتر تبدیل شد (سازمان فضایی اروپا در ماه دسامبر، یک قرارداد ۷۵ میلیون یورویی با ArianeGroup برای دو مدل اولیه امضا کرد). در مقابل، Callisto جزء برنامه‌های سازمان فضایی اروپا نیست، و پیشرفت آن تا حدودی از Prometheus جداست. آستورگ گفت Callisto نیازمند پرتاب با یک موتور متفاوت است چرا که برای Prometheus بسیار کوچک خواهد بود و همچنین به دلیل اینکه Prometheus برای پرواز روی Callisto در سال ۲۰۲۰ آماده نخواهد شد.

آستورگ گفت: نسخه اولیه Callisto با ارتفاع ۱۳.۵ متر و قطر ۱ متر پیش‌بینی شده است که با بلوغ پروژه، نسخه‌های بزرگتر آن پرواز می‌کنند و می‌توانند به طور بالقوه از پرومتئوس استفاده کنند.

دیتوس گفت اگر Callisto از Prometheus استفاده کند احتمالا در قالب یک پروژه در سازمان فضایی اروپا خواهد بود.

منبع: Spacenews

انتهای پیام / ۱۶۴