فضایی، حمل و نقل پیشرفته

زندگی امروزی انسان‌ها در سراسر جهان، حجم وسیعی از جابه‌جایی و تحرک را به دنبال دارد که از طریق خودروها، کشتی‌ها، وسایل نقلیه ریلی و هواپیماها سپری می‌شود. برای حل مشکلات و مسایل ترافیکی، در گذشته این تصویر نادرست وجود داشت که صرفاً با ساخت راه‌ها و جاده‌های بیش‌تر می‌توان مشکلات را حل کرد. اما امروزه نادرست بودن این اندیشه پذیرفته شده است و همه در پی آن هستند تا با نوآوری‌های‌شان و بهره‌گیری از مدیریت نوین خدمات شهری و هوشمندسازی حمل و نقل، این مشکلات را حل کنند. در این مطلب سعی شده است تا معضلات حمل و نقلی به طور کامل بررسی گردیده و راهکارهایی برای حل آن ها با تمرکز بر هوشمندسازی که شامل 7 حوزه مدیریت ترافیک، حمل و نقل عمومی، حمل و نقل بار و کالا، حمل و نقل پایدار، مدیریت پارکینگ و پارک حاشیه ای، مدیریت تعمیر و نگهداری، ایمنی حمل و نقل است به کمک 45 سامانه هوشمند، ارائه شود.

مهمترین معضلات حمل و نقلی شهرها که افراد جامعه و سازمان های مربوطه با آن ها درگیر هستند عبارت اند از:

1) ترافیک

ترافیک دارای تاثیرات منفی بر سلامت روحی و روانی افراد جامعه، تنش و استرس است همچنین سالانه حدود 3980 میلیارد تومان در اثر اتلاف سوخت و 3240 میلیارد تومان در اثر اتلاف وقت شهروندان را هدر می دهد. به منظور حل معضلات ترافیکی شهرها می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

اصلاح هندسی معابر

توسعه حمل و نقل اشتراکی

مدیرت تقاضای سفر به وسیله خدمات الکترونیک و تغییر ساعات کاری مدارس و ادارات

افزایش جذابیت حمل و نقل عمومی به وسیله توسعه شبکه حمل و نقل عمومی و به کارگیری سیستم های هوشمند

در نهایت هوشمندسازی که به عنوان ابزاری کارآمد و نوین جهت حل مشکلات حمل و نقلی استفاده می گردد.

2) ایمنی

با توجه به اینکه حدود 25 درصد تلفات جاده ای در مسیرهای درون شهری و 45 درصد تلفات در 30 کیلومتری مانده به شهرها اتفاق می افتد، اهمیت مسئله ایمنی مطرح می گردد. همچنین طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، هزینه اقتصادی و اجتماعی ناشی از تصادفات رانندگی در ایران حدود 8 درصد تولید ناخالص داخلی است. به منظور حل معضلات ایمنی می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

راه ایمن که شامل اصلاح هندسی مسیر، کیفیت روسازی، تجهیزات ترافیکی و هشداری است

وسایل نقلیه ایمن از نظر فنی و همچنین خودروهای متصل

در نهایت هوشمندسازی که به عنوان ابزاری کارآمد و نوین جهت حل مشکلات حمل و نقلی استفاده می گردد.

3) آلودگی هوا

آلودگی هوا دارای تاثیرات منفی بر سلامت جسمانی و روانی افراد جامعه است و هزینه مرگ و میرهای زودرس و آسایش از دست رفته ناشی از این عامل در ایران به گزارش بانک جهانی برابر با 30 میلیارد دلار است. همچنین سالانه 2.5 تا 7 درصد تولید ناخالص داخلی صرف عوارض ناشی از آلودگی هوا می گردد و حمل و نقل دارای سهم 70 درصدی در بحث آلودگی هوای شهرها است. به منظور حل معضلات آلودگی هوای شهرها می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی

توسعه ناوگان برقی و سوخت پاک

توسعه زیرساخت های حمل و نقل پیاده و دوچرخه

مدیریت و کاهش ترافیک

در نهایت هوشمندسازی که به عنوان ابزاری کارآمد و نوین جهت حل مشکلات حمل و نقلی استفاده می گردد.

4) کمبود میزان کارایی و فرسودگی زیر ساخت ها

فرسودگی 72 درصدی ناوگان اتوبوسرانی تهران در سال 1400، پایانه ها، ایستگاه ها و زیرساخت ها به همراه نبود برنامه و نظارت مناسب جهت نگهداشت آن ها موجب کاهش کارای سیستم می گردد که به منظور حل آن ها می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاری بخش خصوصی

ایجاد کسب و کارهای جدید مبتنی بر دارایی ها

توسعه سیستم مدیریت دارایی ها

در نهایت هوشمندسازی که به عنوان ابزاری کارآمد و نوین جهت حل مشکلات حمل و نقلی استفاده می گردد.

5) توسعه شهرنشینی و رشد ساخت و سازها

صدور بیش از 12 هزار مجوز ساخت و ساز در 6 ماهه اول سال 1399، افزایش فروش تراکم جهت تامین منابع مالی و همچنین عدم تطابق توسعه شبکه راه ها با ساخت و سازهای صورت گرفته ازجمله معضلات ایجاد شده از توسعه شهرنشینی و رشد ساخت و سازها است که به منظور حل آن ها می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

نظارت مهندسان حمل و نقل بر توسعه ساخت و سازها و طرح های عمرانی و شهرسازی

توسعه حمل و نقل عمومی مبتنی بر تقاضا و اشتراکی

مدیریت تقاضا

در نهایت هوشمندسازی که به عنوان ابزاری کارآمد و نوین جهت حل مشکلات حمل و نقلی استفاده می گردد.

6) افزایش سرانه مالکیت خودرو

با توجه به پلاک شدن بیش از 4 میلیون خودرو سواری در تهران و ظرفیت 750 هزار واحدی خیابان های تهران، این معضل نمایان می شود که به منظور حل آن می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

افزایش جذابیت حمل و نقل عمومی به کمک توسعه ظرفیت و به کارگیری سیستم های هوشمند

اصلاح هندسی معابر

کاهش جذابیت خودروی شخصی

توسعه حمل و نقل اشتراکی

در نهایت هوشمندسازی که به عنوان ابزاری کارآمد و نوین جهت حل مشکلات حمل و نقلی استفاده می گردد.

7) پیدایش کرونا

بیماری کرونا باعث کاهش 50 تا 70 درصدی میزان مسافران حمل و نقل عمومی و کاهش حدودا 60 درصدی درآمد رانندگان تاکسی و اتوبوس گردیده است. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که حمل و نقل در رتبه اول تاثیرپذیری از شیوع ویروس کرونا می باشد که به منظور حل معضلات آن می توان از راهکارهای مختلفی بهره گرفت که عبارت اند از:

راه اندازی خطوط حمل و نقلی مبتنی بر تقاضا

کاهش سرفاصله در ساعات اوج

کاهش ظرفیت ناوگان حمل و نقل همگانی

توسعه خدمات حمل و نقل اشتراکی در مدهای دوچرخه و سواری شخصی

سرویس ویژه کادر درمان

شهاب خدامرادی* مسئول هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های حوزه فضایی، حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/