به بهانه سفر موش های فضانورد به ایستگاه فضایی؛
چه حیواناتی تاکنون راهی فضا شده اند؟
سیناپرس: روز جمعه 29 ژوئن (8 تیر)، موشک فالکون 9 از پایگاه فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا به فضا پرتاب شد. مسافران مهم این پرواز، 20 موش آزمایشگاهی هستند که دانشمندان قصد دارند با بررسی وضعیت آنها، چگونگی زنده ماندن در محیط خشن مریخ را مورد ارزیابی قرار دهند.
در سال های نخست توسعه علم موشکی، تأثیرات بی وزنی به صورت دقیق مشخص نبود؛ به همین دلیل، حیوانات (سگ، میمون، شامپانزه) نخستین مسافران موشک ها بودند. از این طریق، دانشمندان می توانستند تأثیرات حضور در فضا و بازگشت به زمین بر بدن را مورد ارزیابی قرار دهند.
از سال 1947، ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق، حیوانات مختلفی را به وسیله موشک، راهی فضا کرده بودند.
از آن زمان تاکنون، حیوانات نقش مهمی در درک تأثیر میکروگرانشی بر عملکردهای بیولوژیکی بدن انسان ایفا کرده اند. زنبور، مگس، جیرجیرک، سوسک، بید، پروانه، حلزون، انواع کرم، عنکبوت، عقرب، لاک پشت، انواع ماهی، عروس دریایی، خرگوش، قورباغه، موش، موش خرمائی، جوجه تیغی، از جمله حیواناتی هستند که سفر به فضا یا اقامت در ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) را تجربه کرده اند.
خیابانگردی که فضانورد شد
اتحاد جماهیر شوروی سابق در 3 نوامبر 1957، فضاپیمای اسپوتنیک 2 به همراه سگی به نام لایکا راهی فضا کرد. این سگ با نام اصلی Kudryavka، نخستین حیوانی بود که سفر به مدار زمین را تجربه کرد.
لایکا (Laika)، سگ ولگردی بود که از خیابان های مسکو جمع آوری شده بود. دانشمندان شوروی معتقد بودند که این سگ به دلیل قرار گرفتن در شرایط سخت گرسنگی و سرمای مسکو، قادر به تحمل شرایط فضا نیز هست.
لایکا و دو سگ دیگر برای حضور در فضا تحت تمرین قرار گرفتند؛ این سگ ها در قفس های کوچک قرار داده شده و یاد گرفتند که چگونه از ژل های مغذی به عنوان غذا استفاده کنند.
سفر لایکا به مدار زمین، بی بازگشت بود. مدت زمانی که این سگ فضانورد در مدار زمین زنده ماند - احتمالا چند ساعت تا چند روز - دقیقا مشخص نیست. در نهایت، فضاپیمای اسپوتنیک 2 در زمان بازگشت در آوریل 1958 در جو زمین از بین رفت.
موش های مریخی
موش های فضانوردی که روز جمعه 29 ژوئن (8 تیر) راهی فضا شدند، بخشی از مطالعه محققان دانشگاه نورث وسترن (آمریکا) هستند. در قالب این برنامه، 10 موش در مدت 90 روز در ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) باقی مانده و 10 موش دیگر پس از گذشت یک ماه به زمین بازگردانده خواهند شد.
از این طریق، امکان بررسی تأثیرات حضور در فضا بر ریتم شبانه روزی موش ها (فرآیندهای بیولوژیکی که در یک چرخه 24 ساعته روی می دهد)، میکروبیوم (باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها در بدن)، و سایر فرآیندهای بیولوژیکی فراهم می شود.
این 20 موش دارای خواهر و برادرهایی هستند که روی زمین باقی مانده و در آزمایشگاه تحقیقات ناسا، در شرایط مشابه نوری و دمایی قرار داده می شوند.
اگرچه موش و انسان از لحاظ بیولوژیکی باهم تفاوت دارند، اما دانشمندان امیدوارند که با بررسی وضعیت موش ها در اقامت سه ماهه در فضا، بتوانند اطلاعات دقیق تری از نحوه وضعیت بدن انسان در زمان اقامت طولانی در فضا - از جمله در زمان سفر به مریخ - به دست بیاورند.
منبع: سیناپرس