فضایی، حمل و نقل پیشرفته

انجمن صنعت ماهواره (Satellite Industry Association : SIA)، یک انجمن تجاری آمریکایی است که فعالیت‌ اپراتورهای ماهواره‌، ارائه‌دهندگان خدمات ماهواره‌ای، سازندگان ماهواره، ارائه‌دهندگان خدمات پرتاب و همچنین تأمین‌کنندگان تجهیزات زمینی را معرفی می‌نماید. این انجمن گزارش ۲۰۱۶ خود را با موضوع وضعیت جهانی صنایع ماهواره‌ای در روز ۱۳ خرداد سال جاری منتشر کرد.

گزارش‌ ارائه شده در چهار بخش اصلی به شرح زیر، وضعیت ماهواره‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد:

1. ساخت ماهواره
2. خدمات ماهواره‌ای
3. صنعت پرتاب
4. تجهیزات زمینی

در این مطلب، اطلاعات مندرج در بخش صنایع پرتاب که در گزارش مذکور آورده شده، ارائه می‌شود.

درآمد حاصل از صنعت پرتاب ماهواره

همان‌گونه که در شکل ملاحظه می‌شود، نرخ رشد جهانی در این بخش در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ بسیار متفاوت بوده است. به‌طوری که در سال ۲۰۱۴ نسبت به سال ۲۰۱۳ افزایش و در سال ۲۰۱۵ به‌میزان منفی ۹ درصد کاهش داشته است. خاطرنشان می‌سازد سهم آمریکا از درآمد جهانی حاصل از پرتاب ماهواره‌ها از ۴۱ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۳۴ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش پیدا کرده است.

شکل۱- درآمد جهانی حاصل از صنعت پرتاب ماهواره

موارد قابل توجه در گزارش صنعت پرتاب ماهواره

• پرتاب‌های تجاری تدارک دیده شده در سال ۲۰۱۵ (۶۵ پرتاب) نسبت به پرتاب‌های تجاری تدارک دیده شده در سال ۲۰۱۴ (۷۳ پرتاب) کاهش داشته است.

• درآمد جهانی حاصل از صنعت پرتاب در سال ۲۰۱۵به میزان ۹ درصد کاهش داشته است، در حالی که در سال ۲۰۱۴ نسبت به سال پیش از آن ۹ درصد افزایش داشت.

• تأمین‌کنندگان کشورهای اروپا، چین و هند تعداد پرتاب‌های بیشتری در سال ۲۰۱۵ داشته‌اند، به‌طوری که:

1. در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به‌ترتیب تعداد ۱۰ و ۱۱ آرین‌اسپیس پرتاب شده است.
2. کشور چین در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به‌ترتیب ۱۶ و ۱۹ پرتاب داشته است.
3. کشور هند در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به‌ترتیب ۱ و ۲ پرتاب Antrix داشته است.

• تأمین‌کنندگان روسی و آمریکایی در پرتاب با شکست‌هایی مواجه شدند:
1. فالکون ۹ در ماه ژوئن
2. پروتون‌ام در ماه می

• درآمد حاصل از مشتریان دولت در سرتاسر جهان در سال ۲۰۱۵ اگرچه از ۷۲ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۶۹ درصد در سال ۲۰۱۵ رسیده است، ولی همچنان بیشترین میزان درآمد از صنعت پرتاب را به خود اختصاص داده است.

• در میان کشورهای مختلف، کشور آمریکا با داشتن ۲۹ درصد از درآمد جهانی حاصل از پرتاب ماهواره‌های دولتی آمریکا، بیشترین سهم را از درآمد حاصل از پرتاب‌های تجاری داشته است (۳۵ درصد).

• تعداد ۳۳ پرتاب‌ در سال ۲۰۱۵ سفارش داده شده است که نسبت به ۲۲ پرتاب سفارش داده شده در سال ۲۰۱۴ افزایش داشته است.

• شرکت‌های آمریکایی موفق به دریافت ۱۵ سفارش پرتاب ماهواره (۴۵ درصد) شدند که نسبت به ۳۶ درصد در سال ۲۰۱۴ افزایش داشته است.

• در نتیجه افزایش ۶۰ درصدی سفارش‌‌های آرین‌اسپیس از سال ۲۰۱۴ (۱۰ سفارش) تا سال ۲۰۱۵ (۱۶ سفارش)، سهم بازار آمریکا از ۵۰ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۴۵ درصد کاهش پیدا کرده است.

شکل۲- تعداد پرتاب‌های تجاری ماهواره‌ها در سال ۲۰۱۵ با توجه به مدار مقصد

شکل۳- تعدادسفارش‌ها برای پرتاب تجاری ماهواره

بررسی موردی: حامل‌های بسیارکوچک

• حداقل ۱۷ حامل بسیار کوچک (با ظرفیت LEO، ۵۰۰ کیلوگرم و کمتر) در سرتاسر جهان در حال ساخت است.
• حامل‌های بسیار کوچک امکان کنترل محموله‌های کوچک را مهیا کرده و مزایای عملیاتی دیگری نیز دارند.
• بهای هر کیلوگرم در مقایسه با حامل‌های بزرگ به‌نسبت بیشتر است.
• بودجه تمامی این حامل‌ها به‌خاطر عدم اطمینان و خطر‌های ساخت هنوز اعلام نشده است.

شکل۴- حامل‌های بسیار کوچک که مبلغ سرمایه‌گذاری شده برای آنها مشخص شده است