فضایی، حمل و نقل پیشرفته

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، هوا گرم است و راه طولانی. راهی که باید طی می شد تا نیازی برآورده شود. راهی که باید می رفتند تا زندگی کنند. راه های طولانی و صعب العبوری که با وجود کمینگاه های پرخطر جان و مال اجدادمان را به خطر می انداختند.

استفاده از حیواناتی مانند اسب، گاو و شتر نخستین راه های جابجایی بود که به ذهن انسان خطور کرد. شیوه ای کند، سخت و خطرناک. حیواناتی که از مسیرهای ناهموار می گذشتند و به انسان خدمات جدیدی ارائه می کردند. انسان مسیر طولانی و پر پیچ و خمی را در حوزه حمل و نقل طی کرده است. به گفته تاریخ‌دانان حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، انسان به فکر استفاده از حیوانات برای حمل و نقل افتاد. 

اما این حیوانات زبان بسته وسیله خوبی برای حمل و نقل نبودند. این شد که ایده دیگری شکل گرفت مبنی بر طراحی وسیله ای قابل حمل با چرخ های بزرگ به نام گاری. گاری های اولیه شکلی کاملا بدوی داشتند و بیشتر برای جابجایی محصولات کشاورزی و غیره به کار می رفتند.

اما انسان متفکر به همین جا بسنده نکرد و سختی ها و محدودیت های پیش رو، ارمغانی به نام خلاقیت برای آنها داشت. خلاقیت هایی که به آسان شدن زندگی و جابجایی آنها کمک می کرد. ایده هایی ناب که برخی به در بسته می خود و برخی در دنیا گل می کرد. زیردریایی ها، بالن های حرارتی، کشتی بخار و ماشین های اولیه از این دست ایده هایی بودند که هرچند برخی محدودیت ها را از زندگی مردم حذف کردند؛ اما ناقص بودند و نیازمند پیشرفت های بیشتر.

اولین دوچرخ‌های ساده که توسط حیوانات و انسان کشیده می‌شدند، حدود ۳ هزار سال قبل از میلاد در بین‌النهرین و ایران مورد استفاده قرار گرفته‌اند و به تدریج با پیشرفت هایی که داشت شکلی کاملا متفاوت و امروزی یافت. شکلی که هیچ شباهتی با آباء و اجداد خود ندارند.

طراحی نخستین خودروی دنیا بیش از صد سال پیش

سال ۱۸۸۷ را مبدا تحولات اساسی در حمل و نقل شهری می دانند. سالی که نخستین خودروی بنزینی توسط شخصی آلمانی به نام «گوتلیب دیملر» طراحی شد. وسیله ای که تا پیش از این هیچ تصوری از آن در بین مردم وجود نداشت. این نقطه آغاز، سالهای بعد شتابی دو چندان یافت و با آغاز قرن بیستم با سرعتی فزاینده به اوج رسید. 

«راه» و «وسیله نقليه» دو ركن اساسي حمل و نقل هستند که تمام پیشرفت های این حوزه نیز به این دو رکن وابسته است. پیشرفت هایی که این روزها سرعتی سرسام آور دارند و کشورها را به رقابتی تمام نشدنی انداخته اند. این پیشرفت های روزانه با مردم کاری کرده اند که دیگر رد و نشانی از روزهای سخت سفرهای طولانی و تکراری در یادشان نمانده است.

پیشرفت های هر روزه این روزها، حمل و نقل را به یک صنعت پرسود و درآمدزا تبدیل کرده است. صنعتی که با زندگی مردم گره خورده است و نقشی همپای تامین غذا و دارو برای آنها بازی می کند. وسایل حمل و نقلی که دویدن همپای آنها برای همگان امکانپذیر نیست و این روزها از نیازهای معمول مردم نیز پیشی گرفته اند. طراحی خودروهای هوشمند و مدرن، هواپیماهای مافوق صوت، کشتی های تفریحی به مثابه یک شهر توریستی و غیره از جمله این پیشرفت های قابل توجه و شگفتی آور است.

امروز کافی است که برای سفر به یک قاره دیگر بلیط تهیه کنید و چند ساعت دیگر در شهرهای آن کشور قدم بزنید. این اتفاق به کمک وسایل حمل و نقل پیشرفته ای محقق شده است که با فناوری های مدرن و پیچیده امروزی در هم گره خورده است و یک ترکیب هوشمند، کارآمد و توانمند ارائه کرده است. فناوری هایی که روزی هیچ تصوری نسبت به آنها در پس ذهن انسان وجود نداشت.

صنعت حمل و نقل در دنیا به بخش های مختلفی چون هوایی، فضایی، خودرو، ریلی و دریایی تقسیم بندی می شود. بخش هایی که هر کدام یک صنعت بزرگ را تشکیل می دهند و این روزها با کمک فناوری های مدرن روزهای درخشانی و پر رونقی را طی می کنند.

اگر ادعا کنیم که کشورهای مختلف دنیا بر سر استفاده از پیشرفته ترین فناوری های به روز برای توسعه حمل و نقل با یکدیگر رقابت می کنند گزافه نگفته ایم. کشورهایی که سالیانه مبالغ هنگفتی را به توسعه و رونق این صنایع اختصاص می دهند و در عرصه های بین المللی با نمایش آنها خودی نشان می دهند.

ایران نیز از جمله کشورهایی است که در چند سال اخیر تلاش های زیادی در این حوزه کرده است و سعی می کند با مدد فناوری های مدرن و متخصصان داخلی در کنار مونتاژ کاری به طراحی و تولید بومی این نوع محصولات نیز بپردازد. محصولاتی که برمبنای اقیلم شناسی کشور و نیازهای موجود طراحی شوند و تمام قطعات آن در کشور به تولید برسند. هر چند که این تلاش ها در سال های اخیر روندی رو به رشد داشته است؛ اما هنوز کافی نبوده و پاسخ درستی به نیازهای بومی نداده است.

شاید بتوان گفت که تنها راه نجات صنعت بزرگ و وسیع حمل و نقل در کشور به دست توانمند زیست بوم نوآوری و فناوری باشد. زیست بومی که راه های نوینی برای حل مشکلات، معضلات و کمبودهای همه صنایع کشور ارائه می کند. صنایعی که قدمتی طولانی و سبقه ای سنتی دارند و حال خوبی ندارند. سال ها است که صنایع کشور به دنبال روزنه ای برای نجات جان خود از ریشه های سنتی و کم سرعت مدیریت هستند، ریشه هایی که با آبیاری دستان توانمند استارتاپی جانی دوباره می گیرند.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با توجه به اهمیت زیاد این صنعت در کشور، اقدام به شکل دادن یک ستاد پر شاخ و برگی چون ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته عمومی کرده است تا راهی پیش روی جوانان و متخصصان ایرانی و ایده های درخشان آنا باز کند و نویدی برای توسعه این صنعت بزرگ باشد.

در این میان تلاش های گوناگونی توسط گروه های مختلف این ستاد برای توسعه هر بخش از حمل و نقل صورت گرفته است که هر کدام از آنها با هم افزایی بخش خصوصی، دولتی و فارغ التحصیلان دانشگاهی به دنبال بومی سازی و تسریع طرح های توسعه ای این حوزه ها است. باشد که آینده این صنعت را با دستان جوانان به رونق برسانیم.

پایان پیام